Kiedy mówimy o ośrodku wychowawczym dla dzieci z zaburzeniami, nie chodzi o miejsce zamknięte, pełne surowych zasad i kar. To przestrzeń, w której młodzi ludzie dostają szansę na ponowne ułożenie swojego świata. Najważniejsze w tym przypadku jest wsparcie. Dzieci z trudnościami emocjonalnymi i społecznymi często trafiają do takiego ośrodka w momencie, kiedy szkoła i dom nie są już w stanie samodzielnie poradzić sobie z problemami.
Dlaczego dzieci trafiają do ośrodka wychowawczego? Zachowania nie są jedynym powodem.
Nie każde dziecko z problemami w zachowaniu trafia od razu do specjalistycznej placówki. Najczęściej to długa droga – od prób pracy w szkole, przez terapię w poradni psychologiczno-pedagogicznej, aż po decyzję sądu rodzinnego.
Powody skierowania dzieci do ośrodka wychowawczego:
- agresja wobec rówieśników i nauczycieli;
- wagarowanie i całkowite odcięcie się od nauki;
- konflikty z prawem, drobne przestępstwa;
- uzależnienia od substancji lub internetu.
Zapamiętaj!
Statystyki Ministerstwa Edukacji wskazują, że w Polsce działa około 90 młodzieżowych ośrodków wychowawczych, do których trafia łącznie około 6 tysięcy wychowanków rocznie. Niestety coraz częściej diagnozuje się u dzieci zaburzenia zachowania, w tym zaburzenia opozycyjno-buntownicze czy impulsywność graniczącą z agresją.
Jak działa ośrodek wychowawczy dla dzieci z zaburzeniami?
Młodzież w takim ośrodku mieszka na stałe, chodzi do szkoły prowadzonej na terenie ośrodka i uczestniczy w zajęciach terapeutycznych.
Warto na tym etapie wspomnieć, iż najważniejsi w działaniu ośrodka wychowawczego są ludzie – wychowawcy, pedagodzy specjalni, psychologowie i terapeuci. To oni tworzą codzienną atmosferę. Dziecko nie spotyka się tu tylko z nauczycielem, ale z osobą, która rozumie, że agresja często wynika z lęku, a krzyk to wołanie o uwagę.
Istotny jest także rytm dnia, o którym wypowiedziała się dyrektor naszego ośrodka Revenu:
„Rytm dnia jest uporządkowany – pobudka, lekcje, zajęcia wychowawcze, czas wolny, kolacja. Może to brzmieć jak zwykła szkoła z internatem, ale różnica tkwi w tym, że każda godzina ma swoje terapeutyczne znaczenie. Nawet wspólne sprzątanie pokoju czy przygotowanie kolacji jest lekcją współpracy i odpowiedzialności”. – Joanna Szmurło, dyrektor ośrodka Revenu
Rola terapii w ośrodku wychowawczym dla dzieci z zaburzeniami – zachowania wpływają na przebieg całego procesu
Nie ma jednego schematu. Terapia jest dopasowana indywidualnie – czasem bazuje na rozmowach z psychologiem czy treningu umiejętności społecznych, a innym razem opiera się o warsztaty artystyczne. Ważne, żeby młody człowiek nauczył się radzić sobie z emocjami i relacjami.
Terapia indywidualna
Tu dziecko ma przestrzeń, żeby opowiedzieć o swoich trudnościach. Psycholog nie ocenia – słucha i wspiera w poszukiwaniu nowych strategii.
Terapia grupowa
Często właśnie tu wychowankowie uczą się więcej niż w trakcie rozmów indywidualnych. Bo kiedy muszą zmierzyć się z opiniami rówieśników, konfrontują się między sobą w prawdziwy sposób.
Edukacja w ośrodku wychowawczym dla dzieci z zaburzeniami
Większość ośrodków wychowawczych dla dzieci z zaburzeniami prowadzi również szkołę – zazwyczaj podstawową lub ponadpodstawową. Klasy są mniejsze, dzięki czemu nauczyciele mogą dotrzeć indywidualnie do każdego ucznia.
Warto zauważyć, że wielu wychowanków po raz pierwszy zaczyna odnosić tu sukcesy edukacyjne. Dlaczego? Bo dostają uwagę, której wcześniej brakowało. Nauczyciel nie ma trzydziestu uczniów w klasie, tylko dziesięciu (lub maksymalnie dwunastu).
Życie po ośrodku – co dalej?
Najtrudniejsze pytanie brzmi: co dzieje się z dzieckiem po opuszczeniu ośrodka? To moment wyjątkowo ważny. W zależności od preferencji, wychowankowie wracają do środowiska rodzinnego. Reszta z nich trafia do rodzin zastępczych, innych placówek lub podejmuje samodzielne życie.
Dlaczego należy mówić o zachowaniach dzieci z zaburzeniami w ośrodkach wychowawczych?
Temat nie jest prosty, ale potrzebny. Dziecko z zaburzeniami zachowania nie staje się problemem „samo z siebie”. Stoi za tym historia – często trudna, czasem dramatyczna.
„Twoja świadomość ma znaczenie. Jeśli pracujesz w szkole, w poradni, albo po prostu jesteś rodzicem, powinieneś zrozumieć podstawowe mechanizmy (w tym regulację emocji, budowanie relacji rówieśniczych, konsekwencje impulsywnych zachowań). Czasem to właśnie Ty możesz być osobą, która wskaże dziecku drogę do ośrodka – i do lepszego życia” – Agnieszka Puszko, kierownik ośrodka Revenu
Ośrodek wychowawczy dla dzieci z zaburzeniami – zachowania nie definiują przyszłości nastolatków
Praca z dziećmi z zaburzeniami zachowania wymaga znajomości procesów regulacji emocji, ponieważ to one bezpośrednio wpływają na przebieg relacji społecznych i zdolność uczenia się. Właśnie dlatego ośrodek wychowawczy funkcjonuje jako środowisko terapeutyczno-edukacyjne, w którym połączenie struktury dnia z interwencjami psychologicznymi pozwala stabilizować reakcje i budować nowe schematy zachowań. Dzięki takiej organizacji wychowankowie rozwijają umiejętności społeczne, przekładające się na większą gotowość do powrotu do rodziny lub dalszego kształcenia.
Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej o możliwościach wsparcia i ofercie ośrodka.
